نام: میکر Maker
نماد معاملاتی: MKR
سایت: https://makerdao.com
تاریخ شروع به کار: ۲۰۱۷/۰۱/۲۹
شرکت میکر (Maker) اواخر ماه دسامبر 2017 استیبل کوین (stable coin) غیرمتمرکز خود با نام دای (Dai) را عرضه کرد. دای توکن با استاندارد ERC۲۰ اتریوم است که پشتوانه ۱ دلاری دارد. هر دای به ارزش یک دلار است و صرف نظر از اینکه چه مقدار دای موجود باشد، همیشه ارزش آن یک دلار خواهد بود. برخلاف تتر هیچ نهاد متمرکزی از ارزش دای پشتیبانی نمی‌کند و هیچ بانک سنتی با دلار واقعی حامی آن نمی‌باشد.در این کوین هیچ چیزی وجود ندارد که بتوان آن را تعطیل کرد و هیچ مقام یا نهاد متمرکزی وجود ندارد که نیاز به اعتمادسازی باشد. دای دربلاک چین اتریوم با استفاده از قرارداد هوشمند موجود است.
شرکت میکر یکی از شرکت های قدیمی مبتنی بر اتریوم است و بر روی این پروژه پیش از پیدایش اتریوم کار کرده است. این تیم در فضای بسیار خوبی قرار دارد و توسط ویتالیک بوترین، خالق اتریم پشتیبانی می شود.
چرا دای تحول ایجاد کرده است؟
پیش از توضیح جزئیات دای و چگونگی عملکرد آن، فرض کنید موارد زیر حکمفرماست:
- ارزش دای همواره ۱ دلار است.
- دای می تواند همانند تمامی توکن های ERC۲۰به راحتی معامله شود.
- هر کسی که کیف پول اتریوم دارد به راحتی می تواند دای داشته باشد، بپذیرد و انتقال دهد.
- بدون هیچ واسطه ای قابل مبادله است.
- هیچ شخص یا شرکتی بر روی آن کنترل ندارد.
- هیچ دولت یا مقام رسمی نمی تواند آن را تعطیل کنند یا مانع عملکرد آن شود.
این موارد چندین ویژگی را که قبلا غیرممکن بود امکان پذیر می کند. دای در حال حاضر می تواند خیلی سریع و بدون کارمزد (به جز کارمزد گس اتر) به صورت بین المللی منتقل شود.
بازرگانان می توانند دای را با تمام مزایای فناوری بلاک چین بدون ریسک نوسانات قبول کنند. به عنوان مثال دیگر نیاز نیست بازگانان زمانی که پرداختی را دریافت می‌کنند و به ارز رایج تبدیل می کنند نگران نوسان ۱۵ درصدی قیمت بیت کوین باشند. اگر تاجری ۱۹.۹۹ دلار برای یک تیشرت بپردازد و ۱۹.۹۹ دلار دای دریافت کند مطمئن خواهد بود که دای خود را همان روز و یا دو ماه دیگر به دلار تبدیل کنند، همان ۱۹.۹۹ دلار را خواهد داشت.
همچنین مشتریان نیز دیگر نگران خرج و پرداخت با یک دارایی که ارزش آن مدام افزایش می یابد نخواهند بود. اگر مشتری بداند که ارزش اترافزایش می‌یابد بعید است که محصولی با اتر بخرد. چرا ۱۹.۹۹ دلار اتر خرج کند درحالی که می‌داند همین مقدار اتر، فردا ۲۴.۹۹ دلار می‌ارزد؟
امروزه اکثر تجار پرداخت ارزهای دیجیتال را با استفاده از واسطه هایی نظیر بیت پی (BitPay) پذیرفته اند، که تمام مسائل منفی مرتبط با فرایندهای پرداخت سنتی را با خود به همراه دارد. این نکات منفی عبارتند از کارمزد فرایند، محدودیت ها و قوانینی نظیر اینکه با کدام صنایع می توانند تجارت کنند. با وجود واسطه هایی نظیر بیت پی، بازرگانان در واقع روش دیگری از پرداخت را به مشتریان ارائه می دهند اما به جز فروش اضافی، هیچ نکته مثبت دیگری ندارند. بدی ماجرا اینجاست که اگر بیت پی از شما خوشش نیاید آنها می توانند بدون هیچ دلیل و هشداری به کار شما خاتمه دهند.
به وسیله دای یک بازرگان می تواند همانطور که میزان پرداختی را خود دریافت می‌کند فرایند پرداخت ها را خود انجام دهد. اگر تصمیم به استفاده از برنامه های شخص ثالث بگیرند، فقط خدمات ارزش افزوده ای نظیر خدمات یکپارچه تجارت الکترونیک، نرم افزار حسابداری و مدیریت کیف پول در اختیار آن ها می باشد. اما برای پردازش پرداخت ها یا نگهداری موقت سرمایه نیازی به خدمات شخص ثالث نیست و خود بلاک چین تمام این موارد را مدیریت می‌کند. هیچ کس نمی تواند توانایی بازرگان برای دریافت پرداخت را قطع کند.
در نهایت، ممکن است برای برخی سوال پیش بیاید که چرا اصلا به کوینی مانند دای نیاز است. آیا تتر در حال حاضر اهداف توکن با پشتوانه دلار را برآورده نمی کند؟ پاسخ این است که تتر یا هر یک از استیبل کوین های متمرکز می توانند هک شوند، جمع و تعطیل شوند و یا پول شما را بفروشند و همیشه در سایه سیاست ها و خطاهای انسانی عمل می کنند. در واقع حدس و گمان های زیادی وجود دارد که عملکرد تتر نامطمئن و تقلبی است. اما این موارد در مورد دای اتفاق نمی افتد. دای به عنوان یک ارز با ثبات غیرمتمرکز واقعی است و کافی است تنها به بلاک چین اعتماد کنید.
نحوه عملکرد دای چگونه است؟
دای شاهکار این صنعت میباشد که با دقت و با دنبال کردن یک هدف، بین مشوق های اقتصادی تعادل برقرار می‌کند. آن هدف تبدیل شدن به توکنی است که همواره ارزش یک دلاری داشته باشد.
هنگامی که ارزش دای ۱ دلار است، مکانیزم ها تلاش می کنند تا قیمت آن را کاهش دهند. هنگامی که ارزش دای کمتر از ۱ دلار است مکانیزم ها تلاش می کنند تا قیمت آن را افزایش دهند. فعالانی که در این مکانیزم ها نقش ایفا می کنند این کار را انجام می دهند زیرا آنها حتی اگر دای به ارزش یک دلار هم نباشد پول به دست می آورند. به همین دلیل است که دای همیشه نوسان کمی کمتر یا بیشتر از قیمت ۱ دلار دارد. در واقع ارزش دای همانند یک تابع سهمی شکل است که تا بینهایت نزدیک به یک دلار می‌شود اما هیچگاه به آن نمی‌رسد. اگر ارزش دای بیش از ۱ دلار شود، جایزه بیشتری برای رفع آن وجود دارد. این جادوی دای است.
دای چیست؟
دای در واقع همانند دریافت یک وام یا قرض در برابر ارزش اتریوم است. هر کسی می تواند دای را تولید کند، به تنها چیزی که نیاز است اتر و دانش فنی که چطور از برنامه غیرمتمرکز استفاده کنید.
اکثر کاربران نه به تولید دای نیازی دارند نه نیازی است بدانند چگونه تولید می شود. هر چه دای دارای ارزش ۱ دلار باشد، کاربران بیشتر جذب این کوین می شوند و به آن ایمان می آورند و آن را خرج می کنند، می پذیرند و در صورت نیاز دای را به کوین های دیگر تبدیل می کنند.
حتی مشتاق ترین افراد به ارزهای دیجیتال نیز نیازی به ایجاد دای یا دانستن نحوه ایجاد آن ندارند. برای کسب دای تنها کافی است کاربران در صرافی هایی نظیر صرافی های غیرمتمرکز موجود بر بستر اتریوم، آن را معامله کنند. این موضوع باعث می‌شود که دای به یکی از اجزای مهم هر صرافی غیرمتمرکز تبدیل شود.
دای به شدت پیچیده است و بعضی از افراد بیان کرده اند که این پیچیدگی، دای را بسیار مبهم می‌کند. این یک استدلال اشتباه است زیرا مورد استفاده اصلی دای بر روی ارزش یک دلاری آن ثابت است. همین موضوع باعث می‌شود که دیگر به درک عمیق تر و دانش بیشتری از نحوه کارکرد دای نیاز نباشد. تقریبا تمام کاربران دای به دانستن نحوه کارکرد آن نیاز نخواهند داشت.
با این حال اگر واقعا می‌خواهید بدانید که چرا می‌توانید به دای اعتماد کنید، باید تمام جوانب سیستم دای و مشوق های اقتصادی موجود در آن را متوجه شوید.
نحوه ایجاد دای چگونه است؟
همانطور که گفته شد، دای همانند دریافت یک وام یا قرض بر اساس ارزش اتریوم است. با استفاده از برنامه غیرمتمرکز MakerDAO، کاربران حرفه ای می‌توانند از دارایی اتر خود به صورت دای وام بگیرند.
ابتدا اتر به رپد اتر یا (WETH) تبدیل می‌شود که تنها یک جلد بسته بندی ERC۲۰ برای اتر است. این امر باعث توکنیزه شدن اتر می شود تا بتوان همانند سایر توکن های ERC۲۰از آن استفاده کرد.
سپس WETH به اتر داخل استخر یا PETH تبدیل می‌شود. این موضوع بدان معنا است که WETH به استخر بزرگی از اتریوم می‌پیوندد که وثیقه یا تضمینی برای تمام دای های ایجاد شده میباشد.
با داشتن PETH می توانید جایگاه وام ضمانت دار یا CDP ایجاد کنید که PETH شما را مسدود کرده و به شما امکان می‌دهد تا نسبت به ارزش وثیقه خود (اتر خود)، دای قرض بگیرید و برداشت کنید.
با برداشت دای، نسبت قرض در CDP افزایش می‌یابد. حد معینی برای قرض وجود دارد که حداکثر میزان قابل برداشت دای را مشخص می‌کند. پس از برداشت دای می‌توانید همانند سایر توکن های ERC۲۰آن را خرج یا معامله کنید.
با وجود پیچیدگی ایجاد دای چرا کاربران باید چنین کاری انجام دهند؟ آیا نمی‌توان از صرافی ها دای خریداری کرد؟
بله تولید دای پیچیده است و البته که می‌توان از صرافی ها دای خرید. این همان دلیلی است که تقریبا تمام افراد به سمت پیچیدگی های ایجاد کردن CDP نمی‌روند. با این حال، چندین دلیل برای تولید دای وجود دارد که عبارتند از:
- نیاز به وام و یا قرض گرفتن دارید و باید دارایی (اتر) داشته باشید که بتوان به عنوان وثیقه یا ضمانت از آن استفاده کرد.
- اگر مطمئن باشید که قیمت اتر افزایش خواهد یافت. می‌توانید از CDP خود برای خرید اتر استفاده کنید. به این صورت که اتر خود را در CDP قفل می‌کنید، به ازای آن دای برداشت می‌کنید، از دای برای خرید اتر بیشتر در صرافی استفاده می‌کنید و اتر خریداری شده را برای افزایش اندازه CDP به کار می‌گیرید. این فرآیند را می‌توان بدون حضور نهاد متمرکز یا شخص ثالث و معاملات را کاملا بر روی بلاک چین انجام داد.
- تقاضا برای دای، قیمت آن را به بیش از یک دلار می رساند. در صورت وقوع چنین شرایطی می‌توانید دای ایجاد کرده و سپس آن را در صرافی ها با قیمت بیش از یک دلار بفروشید. این امر باعث کسب درآمد می‌شود و یکی از مکانیزم هایی است که سیستم میکر برای حفظ قیمت یک دلاری دای انجام می‌دهد. قیمت بیش از یک دلار دای، کاربران را تشویق به ایجاد دای بیشتر می‌کند.
این سه دلیل مهمی است که ادامه تولید دای را تضمین می‌کند.
چگونه قیمت یک دلاری دای تضمین می‌شود؟
مشوق های اقتصادی، حفظ قیمت دای را تضمین می‌کنند. همانطور که گفته شد، هنگامی که قیمت دای به بیش از یک دلار افزایش می‌یابد، دارندگان اتر برای تولید دای بیشتر و فروش آن و کسب سود تشویق می‌شوند.
هنگامی که قیمت دای به کمتر از یک دلار کاهش یابد، مالکان CDP می‌توانند قرض خود را با قیمت کمتر از برداشت، پرداخت کنند. این راهکار به شدت هوشمندانه ای است که به توضیحات بیشتر نیاز دارد.
فرض کنید که یک CDP با ۱۰۰۰ دلار اتر باز کرده ایم. سپس ۵۰۰ دای برداشت می‌کنیم. برای تسویه این قرض باید ۵۰۰ دای برگردانیم. (تسویه قرض باعث نابودی دای می‌شود)
اگر قیمت دای کمتر از یک دلار و برای مثال ۰.۹۹ دلار شود، میتوانیم به این قیمت دای خریداری کنیم و قرض خود را با یک درصد تخفیف بپردازیم. در این صورت نحوه بازپرداخت قرض ما به این شکل می‌شود. ۵۰۰ دلار وام گرفتیم و سپس ۵۰۰دای با تخفیف یک درصدی به قیمت ۴۹۵ دلار خریدیم. سپس وام خود را با ۵ دلار سود تسویه کردیم.
تقاضای ما برای دای باعث افزایش قیمت آن می‌شود تا به یک دلار نزدیک شود. اگر قیمت دای کمتر از یک دلار بماند، مالکان CDP به تسویه قرض ها و حذف دای از سیستم ادامه می‌دهند. هنگامی که قیمت دای به بیش از یک دلار برسد، برای پاسخ به تقاضای موجود دای تولید می‌شود. همین ایجاد و حذف، عرضه و تقاضا و بده و بستان ها است که تضمین می‌کند قیمت دای همواره بر روی یک دلار باقی بماند.
در صورت سقوط قیمت اتر چه اتفاقی برای دای می‌افتد؟ آیا کل سیستم آن از کار می‌افتد؟
جواب کوتاه به این پرسش اینگونه است که ارزش اترهای ارائه شده مشخص است و قیمت اتر دارای نوسان بسیار شدید نظیر افت ۶۰ درصدی طی ۱۰ ثانیه نمی‌باشد و این سیستم نیز کاملا از تعادل برخوردار است.
پاسخ مفصل تر به توضیحات بیشتر نیاز دارد. در واقع درجات مختلفی از قرض در CDP وجود دارد. هنگامی که یک CDP افتتاح کنید می‌توانید تا سقف ۶۰ درصد موجودی آن را به صورت دای برداشت کنید. این بدان معنا است که با ۱۰۰۰ دلار اتر می‌توانید ۶۰۰ دای برداشت کنید. اما تمام CDP ها سقف برداشت را ارائه نمی‌دهند زیرا برداشت بیشتر، ریسک بیشتری به دنبال دارد. بعضی از مالکان CDP به میزان ۱۰ و ۲۵ یا ۳۰ درصد برداشت خواهند کرد.
با تغییر قیمت اتر، نسبت قرض هر CDP نیز تغییر می‌کند. اگر قیمت اتر افزایش یابد، تمام CDP ها امن تر می‌شوند زیرا قرض کمتری دارند. اگر قیمت اتر کاهش یابد تمام CDP ها ریسکی تر و مقروض تر می‌شوند.
از آنجایی که CDP ها نسبت قرض متفاوتی دارند، هر CDP را می‌توان به ترتیب ریسکی بودنشان رتبه بندی کرد. هرچه CDP ریسکی تر باشد، نسبت قرض آن بالاتر است.
با افت قیمت اتر، CDP ها به آستانه ۶۰ درصدی بدهی نزدیک تر می‌شوند. اگر CDP از این آستانه عبور کند، تمام دارندگان دای می‌توانند با CDP تسویه کرده و سود کسب کنند که این امر باعث از بین رفتن دای از سیستم، بسته شدن CDP و جریمه شدن مالک CDP می‌شود.
این فرآیند پیچیده است و برای درک بهتر آن به مطالعات بیشتر نیاز است اما به طور خلاصه، فعالان عاقل برای تسویه و حذف قرض ریسکی از سیستم دای تشویق می‌شوند. مالکان CDP که اجازه داده اند قرض ها ریسکی شوند جریمه می‌شوند. مالکان CDP می‌توانند قرض خود را با تسویه کامل، ایمن کنند. مالکان هوشیار CDP ریسکی شدن CDP خود را مشاهده خواهند کرد و سپس برای جلوگیری از جریمه شدن، دای خود را زودتر از موعد مقرر تسویه می‌کنند. اما مالکانی که از ریسکی شدن CDP خود غافل اند، اگر از آستانه قرض عبور کنند توسط سیستم جریمه خواهند شد.
با افت قیمت اتر از ۱۴۰۰ دلار ژانویه ۲۰۱۸ به ۴۰۰ دلار ماه آوریل، ساختار تشویقی سیستم دای توانسته است با موفقیت قیمت دای را یک دلار حفظ کند که دستاوردی باورنکردنی و اثباتی بر این مدعا است که دای حتی در شرایط افت قیمت اتر نیز موفق است.
قیمت اتر چگونه مشخص می‌شود؟ آیا این سیستم، غیرمتمرکز است؟
این موضوع، ریسکی ترین بخش کل سیستم میکر میباشد. قیمت اتر در سیستم میکر از اوراکل ها به دست می‌آید. چندین اوراکل، داده های قیمت گذاری را فراهم می‌کنند. این امر، ریسک اینکه یک اوراکل دچار اختلال شود را کاهش می‌دهد. به علاوه، میزان تغییر قیمت اتر در هر بلاک محدود میباشد تا از تغییرات ناگهانی ناشی از حمله کنندگان جلوگیری شود.
اما آخرین اقدام امنیتی این است که دارندگان توکن میکر (MKR) هنگام شکست های فاجعه بار نظیر حملات هماهنگ شده، می‌توانند به پیاده سازی جهانی رای دهند. این حالت باعث از کار افتادن سیستم و بازگشت تمام قرض ها به اتر و مالکان اصلی CDP می‌شود. این قابلیت، گزینه اتمی سیستم است و نشان می‌دهد که MakerDAO یک سازمان اتوماسیونی غیرمتمرکز یا DAO میباشد. دارندگان خود MKR کسانی اند که رای می‌دهند چه اتفاقی رخ دهد.
نتیجه گیری
مدرکی که نشان از عملکرد صحیح دای میباشد این است که هر دای دائما برابر با یک دلار است. اگر دای بتواند ارزش یک دلاری خود را با موفقیت حفظ کند، باورها به آن افزایش خواهد یافت. تقریبا تمام کاربران به درک نحوه عملکرد دای نیاز ندارند و فقط کافی است به آن اعتماد کنند و سابقه دای نیز چنین اعتمادی را فراهم می‌کند. اگر می‌خواهید درک عمیق تر و کامل تری از دای به دست آورید تا به راحتی بیشتر از آن استفاده کنید، باید به دقت نحوه عملکرد آن را مطالعه و متوجه شوید. اطلاعات بسیار زیادی در این خصوص از طریق گوگل در دسترس میباشد.
دای باعث تحول در این حوزه می‌شود زیرا انتقال دلار در هر مقدار، به صورت آنی و بین المللی، بدون هزینه و بدون هیچ مداخله ای را امکان پذیر می‌کند. دای دوران جدیدی از تجارت را محقق می‌سازد که کاملا داخل بلاک چین وجود دارد و نمی‌توان آن را متوقف کرد یا از کار انداخت.
میکر بی شک فناوری ای است که قابلیت های منحصر به فرد اتریوم را نشان می‌دهد و راهکاری ارائه می‌دهد که قبل از پیدایش فناوری بلاک چین کاملا غیرممکن بود.